[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Ograniczenie, jakie stawia analizowanie, dobrze
ucieka od doświadczenia. Gdy znamy coś z doświadczenia,
ilustruje opowieść o ślepcach, którzy chcieli zbadać,
nie potrzebujemy dowodów. Analizowanie nie może się
czym jest słoń. Jeden z nich złapał za trąbę, drugi -
obyć bez porównywania i osądzania. Pózniej następują
za nogę, trzeci - za ogon, czwarty - za kieł. Potem
wyjaśnienia, usprawiedliwienia, obwinianie.
zaczęli się kłócić, jaki jest słoń. Opowieść ta opisuje,
Wyjaśnianie rzeczywistości nie jest ważne. Ważna
co się dzieje, gdy za bardzo polegamy na intelekcie i
jest sama rzeczywistość.
analizie kosztem innych naszych zdolności, o których
Kilka lat temu spędziłem weekend z przyjaciółmi,
istnieniu może nawet nie wiemy.
którzy właśnie ukończyli kurs o związkach między-
Mistrz zeń, doktor Suzuki, pisze:
ludzkich. Poświęcony był różnym motywom, kryjącym
Intelekt stawia pytania, ale nie udaje mu się dać
się za zachowaniami i słowami. Moi przyjaciele bez
zadowalających rozwiązań. Taka jest natura inte-
lektu. Funkcją intelektu jest doprowadzenie umysłu
na wyższe pole świadomości przez stawianie różnego
rodzaju pytań, które wykraczają poza intelekt.
Tajemnicę pojmujemy, gdy nią żyjemy, gdy widzi-
my, jak działa, gdy realnie doświadczamy znaczenia
życia".
SAMOOBSERWACJA
177
Rozdział 19 analizowania, bez intelektu, siły woli i bez wysiłku.
Samoobserwacja jest bezstresowa, łagodna i pozostaje w
Samoobserwacja całkowitej równowadze z naturą i całym życiem.
Wysiłek i walka świadczą o konflikcie wewnętrznym,
podczas gdy obserwowanie siebie jest stanem spokoju
umysłu, całkowicie wolnym od konfliktu.
Zdajemy sobie sprawę, że jesteśmy uśpieni, pełni
Obserwowanie siebie nie jest czymś, co robimy.
przywiązań i powoduje nami lęk. I co z tego? Czy to
Jest po prostu zaniechaniem robienia. Wyjaśnijmy
nam poprawia samopoczucie? Czy rozwiązuje nasze
to. Omawialiśmy wszystko, co nie pozwala nam do-
problemy?
świadczać chwili obecnej: porównywanie, osądzanie,
Raczej nie. W pewnym sensie czujemy się nawet
stawianie oporu, utożsamianie się i analizowanie. A
gorzej, jak w pułapce. Straciliśmy nadzieję, że cała
więc jak doświadczyć chwili obecnej? Trzeba przestać
nasza walka i cierpienie, wszystkie nasze próby zmiany
robić te rzeczy.
życia na lepsze, wszystkie opanowane przez nas
techniki spowodują kiedyś cud i przyniosą nam
BEZSTRONNA SAMOOBSERWACJA
szczęście. A więc co teraz robić?
Doszliśmy do centralnego i najważniejszego mo-
Obserwując siebie, nie robimy absolutnie nic, tylko
mentu w naszych rozważaniach - do obserwacji siebie.
jesteśmy świadkami wszystkiego, co się zdarza w
Zanim jednak zrozumiemy, czym jest prawdziwa
jednym z trzech ośrodków, a także na zewnątrz nas.
samoobserwacja, zbadajmy, czym ona nie jest.
Nic nie robimy, tylko obserwujemy. Bezstronnie, bez
Obserwowanie siebie nie jest egocentryczną gim-
przywiązania, tak jakby wszystko zdarzało się komuś
nastyką umysłową ani myśleniem cały czas o sobie i
innemu. Nie bierzemy niczego osobiście ani też nie
pogrążaniem się w sobie. Przeprowadza się je bez
wydajemy żadnej opinii. Po prostu obserwujemy.
Krishnamurti, w książce The First and Last Free-
dom, tak opisuje samoobserwację:
Zwiadomość jest obserwacją bez potępiania. Zwiado-
mość przynosi zrozumienie, ponieważ nie ma żadnego
potępiania ani utożsamiania się z niczym, tylko cicha
SZTUKA ZWIADOMEGO ODDYCHANIA
178 SAMOOBSERWACJA 179
obserwacja. Gdy chcę coś zrozumieć, muszę to obserwo-
Prawdopodobnie usiłujemy ją złapać albo wypchnąć,
wać. Nie wolno mi tego krytykować. Nie wolno mi tego
przez co myśl natychmiast staje się silniejsza i opano-
potępiać. Nie wolno mi pożądać tego jako przyjemności ani
wuje nasz umysł. Gdy staramy się wypchnąć jakąś
unikać jako nieprzyjemności. Musi być tylko spokojna
uporczywie powracającą myśl, powraca ona jeszcze
obserwacja faktu. Nie ma w tym żadnego celu, lecz tylko
bardziej uporczywie. I nic już nie istnieje oprócz tej
świadomość wszystkiego, co się pojawia.
myśli, ponieważ utożsamiliśmy się z nią. W tym mo-
mencie nie obserwujemy, jesteśmy całkowicie po-
Nasz umysł przeważnie działa mało wydajnie. Pra-
grążeni w tej myśli. Pomocne może okazać się wy-
cuje bardzo ciężko, ale nie potrzeba ciężkiej pracy,
obrażenie sobie, że nasze myśli są jak lwy przebiegające
aby odkryć prawdę - potrzeba natomiast mocy twór-
przez umysł. Aapanie lwa za ogon nie wydaje się
czej.
dobrym pomysłem. Pozwólmy mu wkroczyć w umysł i
Moc twórcza wyzwala się najłatwiej wtedy, gdy
przejść w spokoju.
nasz umysł jest w stanie spokoju. Musimy uspokoić
Samoobserwacja to drzwi do prawdziwego samopo-
soje myśli, uciszyć hałas, jaki robią, by słyszeć głos
znania. Zamiast piastować złudne wyobrażenia o sobie,
swego Prawdziwego Ja. Obserwować siebie będziemy
zaczynamy widzieć siebie takimi, jacy naprawdę
mogli tylko wówczas, kiedy odrzucimy wszelkie
jesteśmy. Jest to klucz do wyzwolenia, ponieważ
przeszkody, zwłaszcza osądzanie i utożsamianie się.
pozwala nam oddzielić siebie od swych identyfikacji.
Wyobraz sobie, że stoisz na szczycie wzgórza i spo-
Gdy stoimy zbyt blisko lustra, obraz jest zamazany.
glądasz na ruchliwą szosę. Kolor niektórych cięża-
Trzeba stanąć trochę dalej, by osiągnąć właściwy
rówek i samochodów jest intensywny i świeży, inne
ogląd i zobaczyć nieco więcej. Na tym polega obser-
są stare i wyblakłe. Czy martwimy się, że jakiś tam
wacja siebie.
samochód nie był od dawna malowany? Nie, po prostu
Samoobserwacja jest najbardziej skuteczna wtedy,
obserwujemy.
gdy przyglądamy się aktywacji naszych negatywnych
Spokojne obserwowanie przepływu lęku, gniewu
emocji. Kiedy pojawia się smutek, zmierzamy w sposób
lub zazdrości przez nasz umysł, bez utożsamiania
obiektywny do zródła tego przykrego uczucia, do
się z nimi, jest niezwykłym doświadczeniem. Mó-
samego ośrodka, w którym objawia się on w ciele fi-
wimy o prawie magicznym doświadczeniu, które
zycznym. I nie próbujemy go ominąć. W chwili gdy w
przemienia panikę, walkę i lęk w spokój. Gdy zaczy-
pełni uświadomimy sobie (nie tylko gdy dowiemy się
namy siebie obserwować, zauważamy, jak myśl
w sensie intelektualnym) wszystkie dysharmo-nijne
wchodzi do umysłu, i co wtedy zazwyczaj robimy?
energie, natychmiast nastąpi integracja.
181
SAMOOBSERWACJA
180 SZTUKA ZWIADOMEGO ODDYCHANIA
Gdy zaczynamy praktykować samoobserwację, sytuacji przy wykorzystaniu wszelkich dostępnych
zauważamy, że na dłuższą metę trudno nam zachować technik.
obiektywność. Przychodzą różne myśli, poruszone Gdy przystąpimy do zmian, zanim zrozumiemy
zostają emocje, dają o sobie znać fizyczne pragnienia nasze położenie, pojawią się wszelkie przeszkody i
i powodują, że zapominamy o ćwiczeniu. Każdy z przez to nie będziemy świadomi naszych kroków.
ośrodków przynosi coraz to nowe skojarzenia i za- Oznacza to, że utraciliśmy chwilę obecną. Wszystkie
czynamy się identyfikować ze swymi wspomnieniami, zmiany, jakie możemy wtedy wprowadzić, nie są
tracąc samoświadomość. Tego należy oczekiwać i jest poprzedzone zrozumieniem. Ich podstawą jest myśl,
to dobry znak. Zwiadczy o tym, że uczciwie łączymy że coś jest z nami nie w porządku.
się z naszym dawnym uwarunkowaniem, które I cóż, jesteśmy zupełnie zdezorientowani. Zmie-
znowu próbuje nas uśpić. niać coś czy nie zmieniać? Robić czy nie robić? W co
Czasami nasze ego próbuje różnymi sztuczkami wierzyć? Najlepiej nie wierzyć w nic oprócz cichego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]