[ Pobierz całość w formacie PDF ]
dzając do rachunkowości i jej regulacji (w 2009 roku do Międzynarodowych Standardów
Sprawozdawczości Finansowej) koncepcję wyniku całościowego, co jednak nie rozwiązało
problemu. W tej koncepcji mamy do czynienia z dwoma miernikami dokonań podmiotu:
tradycyjnym wynikiem finansowym netto oraz wynikiem całościowym (ang. comprehensi-
ve income). Rachunkowość, dzięki metodzie bilansowej, poradziła sobie z nową koncepcją,
natomiast odbiorcy danych finansowych mają trudności w zrozumieniu tej kategorii i dlate-
go nie potrafią jej zinterpretować i właściwie wykorzystać do dalszych badań i analiz (por.
(C) na rysunku 3).
Kolejną kwestią związaną z instrumentami finansowymi, w której współdziałanie ra-
chunkowości i finansów jest bardzo pożądane to różne ryzyka, rozpoznane i mierzone przez
finanse, ale ujawniane w sprawozdaniach finansowych generowanych przez rachunkowość
(por. (A) na rysunku 3).
Uwagi końcowe
Przedstawione w artykule rozważania pozwalają stwierdzić, że rachunkowość jest nauką,
ponieważ:
posiada własną teorię, a wypracowane koncepcje teoretyczne stanowią wykładnię dla
praktyki (wypracowała na bazie praktyki własne teorie, koncepcje, zasady pomiaru
rzeczywistości gospodarczej podmiotu, jest zatem system pomiaru ekonomicznego);
posiada własną metodę poznawczą (jest to metoda bilansowa).
Rachunkowość jest zintegrowanym, uniwersalnym i komplementarnym systemem i dla-
tego nie może stanowić części innej dyscypliny ani nauk o zarządzaniu, ani finansów, gdyż
jako całość jeden system pomiaru i komunikacji informacji o działalności gospodarczej
podmiotu służy tym dyscyplinom i korzysta z ich dorobku (przyporządkowanie jej pod-
systemów do różnych dyscyplin rachunkowości zarządczej do nauk o zarządzaniu, a ra-
chunkowości finansowej do finansów nie znajduje uzasadnienia merytorycznego).
522 Ewa Walińska
Należy dodać, że rachunkowość jest specyficzną dyscypliną nauk ekonomicznych, po-
nieważ jako jedyna uzyskała normatywny wymiar. Jej regulacje we współczesnym świecie
nie dotyczą szczegółowych rozwiązań i technik księgowych, ale szkieletu koncepcyjnego
systemu rachunkowości pomiaru i komunikowania informacji finansowych różnym użyt-
kownikom życia gospodarczego.
Literatura
Adamkiewicz Z., Ignatowski R. (1990), Ramy konceptualne przygotowania i prezentacji sprawozdań finansowych,
Biuletyn Krajowej Rady Dyplomowanych Biegłych Księgowych , nr 2.
Agrawal S.P., Jensen P.H., Meador A.L., Sellers K. (1989), An International Comparison of Conceptual Frame-
works of Accountancy, The International Journal of Accounting , vol. 24, s. 237 249.
Belkaoui A.R. (2000), Accounting Theory, University of Illinois, Chicago.
Beresińska A., Golec M., Karmańska A. (1997), Koncepcja true and fair view w praktyce światowej i w Polsce,
Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej , t. 39, SKwP, Warszawa.
Brzezin W. (1987), Statyczne teorie bilansowe, Zeszyty Naukowe WSP w Opolu , seria: Ekonomia XI, Wyższa
Szkoła Pedagogiczna, Opole.
Brzezin W. (1998), Powstanie i rozwój ogólnej teorii rachunkowości, w: Rachunkowość u progu XXI wieku, FRRwP,
Warszawa.
Burzym E. (2008a), Rola i funkcje rachunkowości w roku 2000, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości nr 45 (101),
SKwP, Warszawa.
Burzym E. (2008b), Społeczna funkcje rachunkowości, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości nr 45 (101), SKwP,
Warszawa.
FASB Concepts (1993), w: Original Pronouncements Accounting Standards as of June 1, FASB.
Framework for Preparation and Presentation of Financial Statements (1990), IASC, London.
Gmytrasiewicz M. (1977), Teoretyczne podstawy modeli ewidencji księgowej, Monografie i Opracowania , Szkoła
Główna Planowania i Statystyki, Warszawa.
Gmytrasiewicz M., Peche T., Zwiderska G. (1978), Teoretyczne podstawy rachunkowości, PWN, Warszawa.
Hendriksen E.S. (1982), Accounting Theory, Richard D. Irwin, Homewood.
Jarugowa A. i in. (1998), Rachunkowość finansowa, Rafib, Aódz.
Kawa M. (2002), Ewolucja pojęcia majątku jednostek gospodarczych, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości , t. 11
(67), SKwP, Warszawa 2002.
Kossut Z. (1959), Rachunkowość jako nauka, PWG, Warszawa.
Littelton A.C., Zimmerman V. K. (1962), Accounting Theory. Continuity and Change, Prentice Hall, Englewood
Cliffs, N.J.
Most K. (1977), Accounting Theory, Grid Publishing, Inc., Colombus, Ohio.
Peche T. (1991), Metody bilansowe w rachunkowości a systemy informacyjne w gospodarce narodowej, PWN, Warszawa.
Peche T. (1965), Ogólna teoria rachunkowości, PWE, Warszawa.
Schweitzer M. (2000), Przydatność pagatorycznej teorii rachunkowości finansowej, Zeszyty Teoretyczne Rady
Naukowej , nr 55, SKwP, Warszawa.
Skowroński J. (1985), Zasady dobrej rachunkowości, Rachunkowość , nr 10.
Skrzywan S. (1969), Teoretyczne podstawy rachunkowości, PWE, Warszawa.
Szychta A. (1994), Konsekwencje złotego wieku badań apriorycznych w rachunkowości, Zeszyty Teoretyczne
Rady Naukowej , nr 28, SKwP, Warszawa.
Szychta A. (1996), Teoria rachunkowości Richarda Mattessicha w świetle podstawowych kierunków rozwoju nauki
rachunkowości. Studium metodologiczne, FRRwP, Warszawa.
Zwiderska G. (1989), Bilans dynamiczny teorie i aktualne znaczenie, Monografie i Opracowania Szkoła Główna
Planowania i Statystyki, Warszawa.
Zwiderska G. (1998), Wpływ teorii dynamicznej bilansu na rozwój współczesnej rachunkowości, w: Rachunkowość
u progu XXI wieku, FRRwP, Warszawa.
Walińska E. (2004), Wartość bilansowa przedsiębiorstwa a alokacja podatku dochodowego, Wydawnictwo Uniwer-
sytetu Aódzkiego, Aódz.
Wojciechowski E. (1964), Zarys rozwoju rachunkowości w dawnej Polsce, PWE, Warszawa.
Rachunkowość jako nauka jej współdziałanie z dyscypliną finanse 523
ACCOUNTING AS A SCIENCE ITS RELATIONSHIP TO THE DISCIPLINE OF FINANCE
Abstract: Purpose The purpose of this article is the presentation of accounting as a science and an indica-
tion of its place and role in economic sciences, in particular its relationship to the discipline of fi
nance.
Research methodology The paper used a method of study of literature (Polish and foreign literature), analy-
sis of source materials and the method of deduction and induction.
Result The result of the consideration presenting in the Article is proposition of cooperation between disci-
plines in economic science in the field of research methods and tools, while maintaining the identity of each
of them.
Originality /value The contents seem to be valuable given the dynamic growth of the global economic
reality, the measurement becomes more complicated and requires order and cooperation between different
scientific disciplines, or interdisciplinary approach .
Keywords: theory of accounting, economic sciences, accounting system
Cytowanie
Walińska E. (2014), Rachunkowość jako nauka jej współdziałanie z dyscypliną finanse, Zeszyty Naukowe Uni-
wersytetu Szczecińskiego nr 803, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 66, Wydawnictwo Naukowe
Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 509 523; www.wneiz.pl/frfu.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]