[ Pobierz całość w formacie PDF ]
88
we wstępie chodzenie w za ciasnych butach. Podobnie jak w niewydolności głośni objawami
tej choroby są: szmer, chrypka, brak czystej intonacji, dwugłos, a w konsekwencji często
bezgłos.
Guzki śpiewacze są skutkiem długotrwałej złej emisji. Z uwagi na większą dbałość o aparat
głosowy przez śpiewaków i możliwość wczesnego wykrycia u nich słuchem tego problemu,
częściej występują tu one w formie guzków miękkich, możliwych do usunięcia przez terapię
zachowawczą. U mówców mniej świadomych zagrożenia (brak umiejętności kontroli
własnego głosu) znacznie częściej niż u śpiewaków guzki występują w postaci twardej69.
Często u osób wykorzystujących głos wyłącznie w celach mowy wykrywano je dopiero w
sytuacji patologicznej podczas badań foniatrycznych70.
Leczenie guzków jest różne. Przy miękkich (niezgrubiałych) guzkach śpiewaczych przy
zmianie sposobu fonacji rokowania są dobre. Gorzej sprawa przedstawia się w stanach
zastarzałych. W leczeniu zachowawczym stosuje się wówczas rehabilitację głosu, zabiegi
fizykalne oraz farmakologię (żelazo, witaminy z grupy B i C). Najczęściej konieczne jest
jednak leczenie chirurgiczne, polegające na usunięciu zgrubień. Zabieg ten nie usuwa
przyczyn choroby, tylko jej objaw. Bez zmiany nawyków fonacyjnych choroba ta będzie
powracać.
chgoroby niezależne od fonacji (wybór)
Osoba wykorzystująca głos zawodowo, obok dbałości emisyjnej, zobowiązana jest także do
zapobiegania różnym chorobom wirusowym, bakteryjnym i alergicznym. Szczególnie ważne
jest tu przestrzeganie osobistej higieny i dbałość o środowisko pracy. Powszechne
przeziębienia i zapalenia mogą wpływać na
69 Gdy mamy wątpliwości co do kondycji naszych strun głosowych, wystarczy
przeprowadzić następujący eksperyment. Zpiewając bardzo cicho, przy zupełnym luzie mięśni
przesuwać się stopniowo w górę skali. Przy guzkach śpiewaczych w wysokim rejestrze
pojawi się bezgłos. Przy niewydolności głośni, bezgłos (czy szmer) pojawia się w całej skali
głosu.
70 Obecnie badania foniatryczne w zawodzie nauczycielskim obowiązkowo są
przeprowadzane raz w roku.
89
kondycję aparatu głosowego. Jako normę należy przyjąć o-szczędzanie głosu w stanach
zapalnych krtani, tchawicy i oskrzeli.
Zapalenie krtani (laryngitis acuta) choroba powierzchniowa błony śluzowej krtani. Często
choroba ta wywołana jest przegrzaniem bądz oziębieniem, czasami pojawia się jako
następstwo zapalenia gardła czy anginy ropnej. Objawy to: chrypka i bolesne pieczenie w
obrębie krtani, poczucie suchości oraz podwyższenie temperatury ciała. Zawodowe
wykorzystywanie głosu w czasie tej choroby jest najczęstszym błędem, w którego
konsekwencji wtórnie dojść może do niewydolności głośni. Leczenie ulega wówczas
znacznemu przedłużeniu, a sama choroba często prowadzi do trwałych uszkodzeń głosu.
Wobec powyższego powinno się przez mniej więcej dwa tygodnie (czyli w czasie trwania
zapalenia i bezpośrednio po nim) oszczędzać głos.
Przewlekłe zapalenie krtani (laryngitis chronica) zwykle jest następstwem nieleczonego
zapalenia krtani. Na błonie śluzowej pojawiają się szaro zabarwione .zgrubienia (polipy). Aby
uzyskać dzwięk, chory napręża w nienaturalny sposób struny głosowe71; po pewnym czasie
takiej wzmożonej pracy mięśnie wiotczeją i pojawia się opisywana wcześniej afonia.
Leczenie jest długotrwałe i odbywa się pod stałą opieką fo-niatry. Zawodowe
wykorzystywanie głosu w tym czasie jest niedozwolone. Przy zaniedbaniu, zmiany na
strunach głosowych są nieodwracalne.
Alergiczne choroby krtani objawy choroby podobne jak w opisanych wyżej schorzeniach.
Objawy te nie ustępują po zastosowaniu typowych medycznych procedur, mają charakter
stały, nasilają się przy wzmożonej aktywności alergenów. U chorych bardzo często obserwuje
się powracające chrypki oraz niewydolność narządu głosowego. Wrażliwość na alergeny
powinna stanowić istotną przeszkodę przy wyborze zawodów wymagających wzmożonego
korzystania z głosu.
71 Działanie podobne jak przy guzku śpiewaczym.
90
Leczenie polega na odczuleniu organizmu i usunięciu z jego otoczenia szkodzących mu
substancji. Jeśli nadal występują zaburzenia głosu, należy postępować jak w leczeniu
niewydolności głośni. I tu zbawiennym lekarstwem okaże się kilkudniowe milczenie.
b) badanie foniatryczne
Zaburzenia głosu najbardziej wyczuwalne są przy delikatnej fonacji, która wymaga
minimalnej, subtelnej pracy mięśni głosowych. By przekonać się, w jakiej formie znajduje się
nasz aparat głosowy, wystarczy badanie, które można przeprowadzić samemu.
Delikatnie i bardzo cicho zaśpiewać na zgłosce a np. początek melodii Wlazł kotek na płotek.
Ważne jest, by nie napinać żadnych mięśni, nie naciskać dzwięku tak, by za wszelką cenę
udało się go wydobyć. Należy śpiewać jakby od niechcenia. Następnie należy to ćwiczenia
powtarzać, śpiewając coraz wyżej z zachowaniem opisanych warunków wykonania. Może się
zdarzyć, że na pewnej wysokości nie pojawi się najwyższy dzwięk, a tylko szmer. Jest to
[ Pobierz całość w formacie PDF ]